Hoe kun je de ziekte van Alzheimer vertragen? Enkele benaderingen die je kunt proberen.

Een doorbraak in de behandeling van Alzheimer kan binnen slechts 5 jaar plaatsvinden. Tenminste volgens Prof. Dr. Peter de Deyn van het Alzheimer Centrum Groningen ¹. Waarschijnlijk zal het gaan om een combinatie van medicijnen in plaats van één wonderpil. Toch is dit een hoopvol perspectief voor alle patiënten.

Als bij jou onlangs de diagnose is gesteld, hoe kun je dan de progressie van de ziekte vertragen totdat er meer geavanceerde behandelingen beschikbaar zijn? Hier zijn enkele medicijnen en veranderingen in levensstijl die je kunt overwegen.

Medicijnen om de ziekte van Alzheimer te vertragen

Huidige hulpmiddelen tegen Alzheimer in Nederland

In Nederland zijn verschillende medicijnen goedgekeurd voor de behandeling van de ziekte van Alzheimer. Ze zijn vooral gericht op symptoombestrijding en verbetering van de kwaliteit van leven.

Veel voorgeschreven medicijnen zijn onder andere:

• Donepezil (Aricept). Dit geneesmiddel verhoogt de acetylcholinespiegel, een neurotransmitter die geassocieerd wordt met geheugen en leren. Het wordt meestal voorgeschreven voor vroege tot matige stadia van Alzheimer.
• Galantamine (Razadyne). Net als donepezil verhoogt galantamine de aanwezigheid van acetylcholine. Dit maakt het een geschikte behandeling voor milde tot matige Alzheimer.
• Memantine (Namenda): Dit medicijn werkt anders. Het reguleert glutamaat, een andere neurotransmitter die betrokken is bij leren en geheugen. Memantine wordt vaak voorgeschreven bij matige tot ernstige Alzheimer.

Deze medicijnen kunnen de symptomen verlichten en de cognitieve functie verbeteren. Ze stoppen of keren het onderliggende ziekteproces echter niet.

Recente ontwikkelingen in de behandeling van Alzheimer wereldwijd

Recente vooruitgang in het onderzoek naar Alzheimer heeft geleid tot de ontwikkeling van nieuwe therapieën:

• Leqembi (lecanemab)

  Een van de veelbelovende recente behandelingen is Lecanemab. Het heeft in klinische onderzoeken zijn werkzaamheid bewezen bij het vertragen van de progressie van Alzheimer. Volgens de gerapporteerde resultaten van klinische studies, toonde Lecanemab een vermindering van 27% in cognitieve achteruitgang over een periode van 18 maanden voor patiënten met Alzheimer in een vroeg stadium ².

  Lecanemab is goedgekeurd door de FDA in de Verenigde Staten en de MHRA in het Verenigd Koninkrijk. In 2024 werd de goedkeuringsaanvraag echter afgewezen door de EMA, waardoor lecanemab nog niet beschikbaar is in Nederland.

• Kisunla (donanemab)

   

  Een andere belangrijke recente ontwikkeling in de behandeling van Alzheimer is Donanemab. Dit geneesmiddel werd voor het eerst goedgekeurd in de VS in juli 2024 en is het nieuwste beschikbare geneesmiddel dat de ziekte van Alzheimer kan vertragen. Het wordt momenteel beoordeeld door de EMA voor mogelijke goedkeuring in de EU.

  Klinische onderzoeksresultaten suggereren dat Donanemab de cognitieve achteruitgang bij vroege Alzheimerpatiënten kan vertragen met maar liefst 36% over een periode van 18 maanden ³. Net als Leqembi (lecanemab) richt de behandeling zich op amyloïde plaques in de hersenen en probeert de ophoping ervan te verminderen.

Lecanemab noch Donanemab zijn een geneesmiddel voor de ziekte van Alzheimer. Ze zijn echter wel een belangrijke stap in het vertragen en beheersen van de ziekte. Hoewel geen van beide medicijnen op dit moment in Nederland verkrijgbaar is, kun je ze voor persoonlijk gebruik kopen als je een recept van jouw arts hebt. Dit proces heet Named Patient Import en Everyone.org kan je bij elke stap ondersteunen. 

Veranderingen in levensstijl om de ziekte van Alzheimer te vertragen

Naast medicijnen kan het aannemen van een gezonde levensstijl de progressie van de ziekte van Alzheimer aanzienlijk beïnvloeden. Hieronder staan enkele belangrijke aspecten van de levensstijl waar je op moet letten als je de ziekte van Alzheimer wilt afremmen.

Voeding en dieet

Een gezond dieet voor de hersenen kan de cognitieve functie en het algehele welzijn ondersteunen. Het mediterrane dieet, rijk aan fruit, groenten, volle granen, magere eiwitten en gezonde vetten, is bijzonder heilzaam. Overweeg om meer verse producten, vis, noten en granen in je dagelijkse maaltijden op te nemen. Voedingsstoffen zoals omega-3 vetzuren, antioxidanten en vitaminen kunnen een positieve invloed hebben op de gezondheid van de hersenen.

Lichamelijke activiteit

Regelmatige lichaamsbeweging speelt een belangrijke rol bij het behouden van de cognitieve functie. Lichamelijk actief blijven - bijvoorbeeld door te fietsen, wandelen of zwemmen - kan de bloedtoevoer naar de hersenen verbeteren en het risico op cognitieve achteruitgang verminderen. Gelukkig is het in Nederland gemakkelijk om regelmatige lichamelijke activiteit in de dagelijkse routine op te nemen. Streef naar minstens 150 minuten matig intensieve lichaamsbeweging per week om de gezondheid van de hersenen en de algehele fitheid te bevorderen.

Je hersenen gebruiken

De hersenen actief houden is cruciaal om cognitieve achteruitgang te vertragen. Intellectueel stimulerende activiteiten kunnen de cognitieve vaardigheden verbeteren. Veel buurthuizen en bibliotheken in Nederland bieden lessen en activiteiten aan. Deze kunnen helpen om de geest scherp te houden en tegelijkertijd sociale interactie te stimuleren.

Sociale interactie

Sociale betrokkenheid is essentieel voor de geestelijke gezondheid. Het kan gevoelens van isolatie en depressie die vaak gepaard gaan met Alzheimer helpen verminderen. Deelnemen aan lokale gemeenschapsgroepen, clubs of familiebijeenkomsten kan helpen om sociale banden te onderhouden. In Nederland bieden initiatieven zoals het Alzheimer Café een ondersteunende omgeving. Daar kunnen mensen met Alzheimer en hun verzorgers in contact komen met anderen die voor soortgelijke uitdagingen staan.

Stressmanagement

Omgaan met stress is cruciaal voor mensen met Alzheimer. Technieken zoals mindfulness, meditatie en yoga kunnen helpen om angst te verminderen en de stemming te verbeteren. Veel organisaties in Nederland bieden hulpmiddelen en programma's gericht op geestelijke gezondheid. Zij kunnen helpen om prioriteit te geven aan uw emotionele welzijn.

De ziekte van Alzheimer vertragen: Het is een reis

Er is momenteel geen genezing voor de ziekte van Alzheimer, maar medicijnen en veranderingen in levensstijl kunnen de progressie van de ziekte aanzienlijk beïnvloeden.

Hoewel de nieuwste doorbraken in de behandeling van Alzheimer, Lecanemab en donanemab, nog niet in Nederland verkrijgbaar zijn, kun je ze wel krijgen als je arts ze voorschrijft. De regeling die dat mogelijk maakt heet Named Patient Import.

Als je een recept hebt voor lecanemab of donanemab, kunnen we je helpen om ze onmiddellijk in Nederland te krijgen. Neem gewoon contact met ons op.

Neem contact op

Referenties:

1. Medicijnen tegen dementie. Alzheimer Nederland, geraadpleegd op 10 oktober 2024.
2. Lecanemab bij de vroege ziekte van Alzheimer. The New England Journal of Medicine, geraadpleegd op 10 oktober 2024. 
3. Donanemab van Lilly vertraagt cognitieve en functionele achteruitgang aanzienlijk in Fase 3-studie van de vroege ziekte van Alzheimer | Eli Lilly and Company. Eli Lilly Investors, geraadpleegd op 10 oktober 2024.